Ulga na prototyp

Ulga na prototyp polega na możliwości dodatkowego odliczenia od podstawy opodatkowania kosztów uzyskania przychodów dotyczących produkcji próbnej i wprowadzenia na rynek nowego produktu. Celem wprowadzenia ulgi jest
tańsze wytwarzanie prototypów, a następnie wdrażanie wynalazków do produkcji.

Ulga na prototyp pozwala na odliczenie od podstawy opodatkowania 30% sumy kosztów produkcji próbnej nowego produktu jak również wprowadzenia na rynek nowego produktu, z zastrzeżeniem, że odpis nie może przekroczyć w roku podatkowym 10% dochodu.

Kluczowe w zastosowaniu ulgi ma definicja nowego produktu, jak i przede wszystkim produkcji próbnej.
Ulgą bowiem, wbrew potencjalnie zawężającej nazwy, objąć można inwestycje w nowe linie technologiczne włączając w to nowe maszyny i sprzęt.

Dla potrzeb ulgi na prototyp, przez określenie „produkt” rozumiemy rzeczowe aktywo obrotowe w postaci wytworzonych lub przetworzonych przez podatnika produktów gotowych (tyko wyrobów, z wyłączeniem usług) zdatnych do sprzedaży lub w toku produkcji.

Definicja „nowości” nie została jednoznacznie określona w ustawie.
Pojęcie nowości, innowacji produktowej została szczegółowo opisane w zaleceniach dotyczących pozyskiwania, prezentowania i wykorzystania danych z zakresu innowacji, wydanych przez OECD zwanych "Podręcznikiem Oslo".
Zgodnie z podejściem przesłanki nowości produktu należy rozpatrywać poprzez analizę potrzeb odbiorców końcowych, do których przedmiotowy produkt będzie kierowany.
W tym kontekście cecha „nowości” będzie zależała od subiektywnych preferencji grupy docelowej klientów.

Z uwagi na złożoność materii, jakiej dotyczy ulga na prototyp nie sposób stworzyć jednej uniwersalnej i precyzyjnej definicji, która byłaby właściwa dla każdej branży.

Należy zaznaczyć, że przesłanka „nowości” nie dotyczy wyłącznie produktów stworzonych od podstawy, jako zupełnie nowych. Produkty ulepszone, również będą mogły wypełnić wskazany w uldze wymóg.

Kolejnym elementem ulgi na prototyp, stanowiącym jej przedmiot, jest produkcja próbna nowego produktu, która została zdefiniowana w art. 18ea ust. 3 ustawy o CIT. Zgodnie z definicją:

Polska definicja „produkcji próbnej” stanowi oczywiste nawiązanie zaleceń OECD dotyczących pozyskiwania i prezentowania danych z zakresu działalności badawczej i rozwojowej zwanych Podręcznikiem Frascati.

Zgodnie z wytycznymi OECD produkcję próbną definiujemy jako fazę produkcji, która nie wymaga dalszych prac projektowo-konstrukcyjnych, czy inżynieryjnych. Podstawowym celem działalności próbnej nie jest dalsze udoskonalanie wyrobów, jak ma to miejsce przy pracach badawczo-rozwojowych, lecz uruchomienie samego procesu produkcji.

Z uwagi na zbieżne definicje warto odwołać się do Podręcznika Frascati przy analizie zakresu produkcji próbnej, ponieważ OECD w sposób rozbudowany stara się wyznaczyć granicę pomiędzy działalnością badawczo-rozwojową, a produkcją próbną posługując się przy tym przykładami.

Zgodnie z wytycznymi OECD etap produkcji próbnej rozpoczyna się po pomyślnym przeprowadzeniu testów prototypu i ewentualnym dokonaniu niezbędnych modyfikacji. Z fazą uruchomienia produkcji najczęściej wiążą się koszty ponoszone podczas procesu uruchamiania produkcji na pełną skalę oraz ostatecznym dostosowaniem produktu w związku z etapem produkcji. OECD wskazuje również, że pierwsze egzemplarze produkcji próbnej prowadzonej na potrzeby produkcji masowej nie powinny być traktowane jako prototyp B+R. Powyższe stwierdzenie jest niezwykle istotne, ponieważ wyznacza nam jasną granicę pomiędzy opracowaniem prototypu w ramach prac badawczo-rozwojowych, a produkcją próbną.

Prototypem będzie opracowanie produktu tylko dla potrzeb testowych, a następnie dalszego rozwoju. Dopiero prace związane z przygotowaniem właściwej produkcji będą uznane za prace nad produkcją próbną.

Tym samym Ulga na prototyp stanowi instrument prawno-podatkowy mający swoje zastosowanie po uldze na działalność badawczo-rozwojową, Tak więc jeżeli jakiś etap prac przestaje spełniać przesłanki działalności badawczo-rozwojowej, ponieważ wiążę się już z technicznym wdrożeniem wyników prac B+R (rutynowe czynności posiadające charakter ulepszeń), to z dużym prawdopodobieństwem będzie można zaliczyć ten etap do produkcji próbnej.

Produkcja próbna w myśl cytowanych definicji ma więc bardzo szerokie znaczenie i obejmuje cały etap aż do rozpoczęcia produkcji na skalę masową czyli momentu, kiedy wszystkie docelowe parametry produkcji są znane, maszyny produkcyjne zostały nabyte, zainstalowane, tworzą prawidłowo działający ciąg technologiczny oraz wykonane zostały wszelkie niezbędne testy i próby.

Definicja działań związanych z wprowadzeniem nowego produktu na rynek została zawarta w art. 18ea ust. 4 ustawy o CIT.

Obejmuje ona przygotowanie dokumentacji związanej z wymogami formalnoprawnymi związanymi z dopuszczeniem danego produktu do sprzedaży.

Powyższa definicja nie powinna rodzić znacznych wątpliwości interpretacyjnych, gdyż inne ustawy normujące daną materię takie jak np. ustawa z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne precyzyjnie określają jakie wymagania formalne musi spełniać produkt leczniczy, zanim zostanie dopuszczony do obrotu.

Podsumowując, koszty związane z dopuszczeniem produktu do obrotu będą zależały od regulacji prawnych normujących konkretną branżę, w szczególności wymogi administracyjno-prawne związane z dopuszczeniem danego produktu do sprzedaży. Ustawodawca wyszczególnił rodzaje kosztów związanych z wprowadzeniem nowego produktu na rynek, nie wskazując przy tym żadnych ograniczeń terytorialnych. Oznaczać to może, że niniejsze wydatki nie ograniczają się tylko do obrotu na terenie Polski.

W ramach ulgi na prototyp odliczyć można zarówno koszty produkcji próbnej jak również koszty związane w wprowadzeniem nowego produktu na rynek.

Kosztami produkcji próbnej nowego produktu są:

-cena nabycia lub koszt wytworzenia fabrycznie nowych środków trwałych niezbędnych do uruchomienia produkcji próbnej nowego produktu;
-wydatki na ulepszenie poniesione w celu dostosowania środka trwałego do uruchomienia produkcji próbnej nowego produktu;
-koszty nabycia materiałów i surowców nabytych w celu produkcji próbnej nowego produktu.

Kosztami wprowadzenia na rynek nowego produktu są koszty:

-badań, ekspertyz, przygotowania dokumentacji niezbędnej do uzyskania certyfikatu, homologacji, znaku CE, znaku bezpieczeństwa, uzyskania lub utrzymania zezwolenia na obrót lub innych obowiązkowych dokumentów lub oznakowań związanych z dopuszczeniem do obrotu lub użytkowania oraz koszty opłat pobieranych w celu ich uzyskania, odnowienia lub przedłużenia;
-badania cyklu życia produktu;
-systemu weryfikacji technologii środowiskowych.

Ważne

Przedsiębiorcy, którzy:

-uzyskują dochody z prowadzonej działalności na terenie specjalnej strefy ekonomicznej lub
-osiągają dochody w ramach realizacji nowej inwestycji na podstawie wydanej decyzji w tym zakresie

- z ulgi mogą skorzystać w odniesieniu do kosztów produkcji próbnej nowego produktu lub wprowadzenia na rynek nowego produktu, których nie uwzględniają w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku

Wartość odliczenia w ramach ulgi na prototyp odlicza się w roku podatkowym, w którym koszty kwalifikowane zostały faktycznie poniesione (metoda kasowa).

Dla przykładu, podatnik nabył kwalifikującą się do ulgi linię technologiczną o wartości 6 milionów. W grudniu 2023 r, spółka opłaciła faktury za nabycie wszystkich elementów składających się na ciąg technologiczny. Dokumenty księgowe obejmujące omawiane koszty nie będą stanowiły kosztów uzyskania przychodów, jako że niniejszy środek trwały będzie rozliczany podatkowo za pomocą odpisów amortyzacyjnych.

Jednakże to w roku podatkowym 2023, kwota odliczenia wyniesie 2 mln PLN. Podatnik będzie mógł ją odliczyć od postawy opodatkowania, o ile spełnione zostaną inne warunki takie jak 10% limit z art. 18ea ust. 1 ustawy o CIT.

Zaznaczyć należy, że niniejsza ulga nie wpływa na późniejszą amortyzację podatkową środków trwałych. W analizowanym przykładzie podatnik będzie mógł wprowadzić do ewidencji ciąg technologiczny, jako środek trwały i rozpocząć jego amortyzację na zasadach ogólnych.

Ustawy zawiera również normy związane z sposobem rozliczenia ulgi na prototyp.

Ustęp 7 wskazuje, że koszty produkcji próbnej nowego produktu i wprowadzenia na rynek nowego produktu pomniejsza się o podatek od towarów i usług, z wyłączeniem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o VAT.

Zgodnie natomiast z art. 18ea ust. 8 ustawy o CIT określając wysokość kosztu nabycia, wytworzenia lub ulepszenia środka trwałego związanego z produkcją próbną, nie stosuje się art. 16 ust. 1 pkt 48 ustawy CIT, co oznacza, że wartości środka trwałego dla potrzeb kalkulacji odliczenia, nie pomniejsza się o odpisy z tytułu zużycia środka trwałego. Ulga ma za zadanie stanowić zachętę do prowadzenia i komercjalizacji wyników prac badawczo-rozwojowych, a odwołanie do przepisu regulującego wartość początkową środka trwałego ma za zadanie jedynie pomóc w określeniu wysokości odliczenia od podstawy opodatkowania.

Kolejne ustępy tj. 9-10 zawierają podobne rozwiązania jakie zostały przyjęte w uldze na działalność badawczo-rozwojową. Odliczenie wydatków związanych z ulgą na prototyp jest możliwe co do kosztów, które zostały faktycznie poniesione w danym roku podatkowym, za który dokonywane jest odliczenie oraz nie zostały podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie (co wyklucza łączenie ich z niektórymi formami pomocy publicznej).

Co istotne nie można stosować ulgi na prototyp co do tych samych kosztów, które zostały uwzględnione w kalkulacji dochodu zwolnionego z opodatkowania na mocy art. 17 ust. 1 pkt 34 lub 34a, tj. zwolnienie na mocy zezwolenia strefowego lub decyzji o wsparciu.

Zapraszamy serdecznie do skorzystania z naszego wsparcia przy wdrażaniu ulgi na prototyp.
Z uwagi na fakt, że praktyka interpretacyjna stosowania omawianej preferencji dopiero się kształtuje, podatnicy zainteresowani zastosowaniem ulgi na prototyp powinni skorzystać z pomocy podmiotów posiadających doświadczenie przy określaniu potencjału badawczo-rozwojowego danych przedsięwzięć oraz ich innowacyjności. Tego typu wiedza jest również wykorzystywana przy wdrażaniu ulgi B+R

Oferujemy Państwu współprace w formule opłaty za sukces.