W ostatnich latach, zrównoważony rozwój i ochrona środowiska stały się kluczowymi priorytetami na arenie międzynarodowej. Unia Europejska, dążąc do realizacji celów zrównoważonego rozwoju i walki ze zmianami klimatycznymi, wprowadza nowe wymogi dla projektów dofinansowanych z funduszy UE. Jednym z takich nowych aspektów, który zyskuje na znaczeniu, są zielone zamówienia. Ten wpis na bloga ma na celu przedstawienie, czym są zielone zamówienia i jakie znaczenie mają one dla przyszłych projektów dofinansowanych z UE.
Czym są zielone zamówienia?
Zielone zamówienia to proces, w którym firmy korzystające z dofinansowania UE uwzględniają kryteria ekologiczne przy wyborze produktów, usług lub robót budowlanych. Chodzi o to, by zakupy wspierały dobra i usługi o mniejszym negatywnym wpływie na środowisko, przyczyniając się tym samym do zrównoważonego rozwoju. Obejmuje to wszelkie aspekty, od energooszczędnych urządzeń, poprzez materiały budowlane o mniejszym śladzie węglowym, aż po promowanie ekologicznych technologii i innowacji.
Jak wdrażać zielone zamówienia w projektach dofinansowanych z UE?
W obecnej perspektywie finansowej UE (na lata 2021-2027), realizacja zakupów zgodnie z kryteriami zielonych zamówień publicznych staje się obowiązkiem dla części beneficjentów funduszy unijnych w ramach wybranych programów dotacyjnych.
Warunkiem wdrożenia zielonych zamówień, jest zastosowanie w dokumentacji przetargowej, kryteriów wyboru dostawców, premiujących na etapie oceny oferty, rozwiązania o pozytywnym oddziaływaniu na środowisko naturalne.
Aby sprostać tym wymaganiom, niezbędne jest, poznanie przykładowych kryteriów pro-środowiskowych, do zastosowania w postępowaniu ofertowym.
Warunkiem wdrożenia zielonych zamówień, jest zastosowanie w dokumentacji przetargowej, kryteriów wyboru dostawców, premiujących na etapie oceny oferty, rozwiązania o pozytywnym oddziaływaniu na środowisko naturalne.
Aby sprostać tym wymaganiom, niezbędne jest, poznanie przykładowych kryteriów pro-środowiskowych, do zastosowania w postępowaniu ofertowym.
Przykładowe kryteria wyboru w zielonych zamówieniach
Przy wdrażaniu zielonych zamówień, beneficjenci funduszy UE muszą uwzględnić kryterium środowiskowe, które ma na celu minimalizację negatywnego wpływu na środowisko.
Oto kilka przykładów takich kryteriów do zastosowania w zapytaniu ofertowym:
Oto kilka przykładów takich kryteriów do zastosowania w zapytaniu ofertowym:
Jak uwzględnić kryteria środowiskowe w postępowaniu ofertowym?
Realizacja zielonych zamówień, wymaga od beneficjentów funduszy UE, włączenia kryteriów środowiskowych, na etapie planowania i przeprowadzania postępowań ofertowych.
Oto kilka wskazówek, jak to zrobić:
Określenie wymagań: Już na etapie tworzenia specyfikacji zamówienia, należy jasno określić wymagania środowiskowe, które muszą spełniać produkty, usługi czy roboty budowlane.
Można to zrobić określając warunki udziału w postępowaniu – tj. np. posiadanie wiedzy i doświadczenia w zrealizowaniu przez wykonawcę podobnych „zielonych zamówień", jak np. projektowanie budynków ekologicznych; dysponowanie odpowiednim potencjałem technicznym oraz osobami zdolnymi do wykonania zamówienia np. o wykształceniu w zakresie ochrony środowiska czy biologicznym; dysponowanie przez wykonawcę odpowiednim sprzętem technicznym np. narzędziami czy urządzeniami, który zapewni realizację zamówienia z uwzględnieniem aspektów ekologicznych.
Komunikacja z dostawcami: Warto już na wczesnym etapie rozmawiać z potencjalnymi dostawcami, o możliwościach dostarczenia rozwiązań, spełniających kryteria ekologiczne.
Uwzględnienie w zapytaniu ofertowym kryterium oceny, dostępowego bądź punktowanego: Przy ocenie ofert należy brać pod uwagę nie tylko cenę, ale także to, w jakim stopniu proponowane rozwiązania odpowiadają na wymogi środowiskowe. W przetargach mamy możliwość wprowadzenia kryterium dostępowego (gdzie z góry wykluczamy technologie negatywnie oddziałujące na środowisko) czy też kryterium punktowanego (gdzie punktujemy oferty w zakresie innym niż cena, preferując rozwiązania cechujące się np. mniejszym zużyciem energii elektrycznej)
Dokumentacja: Ważne jest, aby dokładnie dokumentować cały proces zamówienia, w tym sposób, w jaki uwzględniono kryteria środowiskowe. Będzie to stanowić przedmiot kontroli, ze strony instytucji zarządzających funduszami.
Oto kilka wskazówek, jak to zrobić:
Określenie wymagań: Już na etapie tworzenia specyfikacji zamówienia, należy jasno określić wymagania środowiskowe, które muszą spełniać produkty, usługi czy roboty budowlane.
Można to zrobić określając warunki udziału w postępowaniu – tj. np. posiadanie wiedzy i doświadczenia w zrealizowaniu przez wykonawcę podobnych „zielonych zamówień", jak np. projektowanie budynków ekologicznych; dysponowanie odpowiednim potencjałem technicznym oraz osobami zdolnymi do wykonania zamówienia np. o wykształceniu w zakresie ochrony środowiska czy biologicznym; dysponowanie przez wykonawcę odpowiednim sprzętem technicznym np. narzędziami czy urządzeniami, który zapewni realizację zamówienia z uwzględnieniem aspektów ekologicznych.
Komunikacja z dostawcami: Warto już na wczesnym etapie rozmawiać z potencjalnymi dostawcami, o możliwościach dostarczenia rozwiązań, spełniających kryteria ekologiczne.
Uwzględnienie w zapytaniu ofertowym kryterium oceny, dostępowego bądź punktowanego: Przy ocenie ofert należy brać pod uwagę nie tylko cenę, ale także to, w jakim stopniu proponowane rozwiązania odpowiadają na wymogi środowiskowe. W przetargach mamy możliwość wprowadzenia kryterium dostępowego (gdzie z góry wykluczamy technologie negatywnie oddziałujące na środowisko) czy też kryterium punktowanego (gdzie punktujemy oferty w zakresie innym niż cena, preferując rozwiązania cechujące się np. mniejszym zużyciem energii elektrycznej)
Dokumentacja: Ważne jest, aby dokładnie dokumentować cały proces zamówienia, w tym sposób, w jaki uwzględniono kryteria środowiskowe. Będzie to stanowić przedmiot kontroli, ze strony instytucji zarządzających funduszami.
- ZAPAMIĘTAJ
Aspekty środowiskowe mogą być ujmowane: w wymaganiach związanych z realizacją zamówienia, w opisie samego przedmiotu zamówienia, w warunkach udziału w postępowaniu, jak również w kryteriach oceny ofert. Same Wytyczne nie wskazują katalogu dostępnych i dopuszczalnych warunków udziału w postępowaniu. Ich wybór należy do Zamawiającego, czyli Beneficjenta. Najważniejsze jest, by warunki były proporcjonalne do przedmiotu zamówienia i nie przewyższały wymagań wystarczających do należytego wykonania zamówienia.
Podsumowanie
Wprowadzenie zielonych zamówień publicznych jako obowiązku dla beneficjentów funduszy UE jest wyraźnym sygnałem, że Unia Europejska stawia na zrównoważony rozwój i ochronę środowiska. Dla firm i instytucji oznacza to konieczność dostosowania się do nowych wymogów, ale także szansę na rozwój zrównoważonych praktyk biznesowych, które mogą przynieść korzyści zarówno środowisku, jak i samej organizacji. Realizacja zielonych zamówień jest nie tylko kwestią spełnienia formalnych wymogów, ale także okazją do wykazania się innowacyjnością i odpowiedzialnością społeczną.